Is Federalism Conducive for Furthering Diversity and Protecting Minorities? A View from Central and Eastern Europe

Description

In this talk, I start with the patchy emergence of a federalism of ‘unequal speeds’ in Austria-Hungary as a reply to the rise of ethnolinguistic national movements in Central Europe. I contrast it with the federalism of the German Empire steeped in the ideal of ethnolinguistic homogeneity and with the founding of centralist ethnolinguistic nation-states after 1918. During the interwar period, many elements of Austria-Hungary’s patchy federalism with provisions for various minorities and their languages were adopted in the SU only to be abandoned in the late 1930s in favor of state-wide communist Russophone homogeneity and titular nationality ethnolinguistic homogeneity in the union republics. After 1945 federalism in Germany and Austria has followed largely the ethnolinguistically homogenous model of the German Empire’s federalism, as does their Russian counterpart after 1991. Communist Yugoslavia thrived as a federation of ethnolinguistic republics, but the death of its founder and long-term leader precipitated its breakup, quite similar to the splitting of the SU. Furthermore, the 1993 breakup of the half-imposed binary federation of communist Czechoslovakia seems to have contributed to the remodelling of federal Belgium and offered a counterexample to how a federation should not be organized in the case of Bosnia. Nowadays, the only, but highly uneasy federation that protects ethnolinguistic difference in Central Europe is that of Bosnia, alongside a clutch of autonomous regions, be it in Moldova, Serbia or in communist Romania. However, the EU may be seen as a kind of federation that in an unprecedented manner ensures equality for the 24 languages, the cultures and citizens of its 28 member states.

Abstract in Albanian:
A është federalizmi për një ndryshimësi të mëtutjeshme dhe mbrojtjen e pakicave? Një pikëpamje nga Evropa Qendrore dhe Lindore

Në këtë ligjëratë, do ia nisja me ngutshmërinë e dukshme të federalizmit të "shpejtësivë të pabarabarta" në Austro- Hungari si përgjigje për rritjen e lëvizjeve kombëtare etnolinguistike në Evropën Qendrore. Unë e kam vënë atë përballë me federalizmin në Perandorinë Gjermane që synonte idealin e një homogjeniteti etnolinguistik dhe me themelimin e shteteve -kombe centraliste etnolinguistike pas vitit 1918.
Ndërmjet dy luftrave botërore, shumë elementë të federalizmit të arnuar të Austro-hungarisë me mundësi për pakicat e ndryshme dhe gjuhët e tyre ka qenë adaptuar nga Bashkimi Sovjetik dhe është braktisur atje në fund të viteve 30 në favor të homogjenitetit rusofon komunist të gjerë dhe homogjenitetit etnolinguistik të kombësisë sunduese në republikat e bashkimit.
Pas vitit 1945 federalizmi në Gjermani dhe Austri ka ndjekur gjerësisht modelin homogjen etnolinguistik të federalizmit të Perandorisë Gjermane, sikurse bëri edhe pjesa e kundërt Ruse pas vitit 1991.
Jugosllavia Komuniste u bë një federatë e republikave etnolinguistike, por pas vdekjes së themeluesit dhe udhëheqësit afatgjatë të saj, pësoi njësoj sikurse Bashkimi Sovjetik pas shkërmoqjes. Për më tepër, shkermoqja e vitit 1993 e federatës së ndarë më dysh të Ҫekosllovakisë duket se ka dhënë ndihmesë në rimodelimin e Belgjikës federale dhe ka ofruar një kundërshembull se qysh nuk duhet organizuar një federatë, në rastin e Bosnjes.
Në ditët tona, federata e vetme por tepër e vështirë që mbron ndryshimet etnolinguistike në Evropën Qendrore është ajo e Bosnjes, krahas një grushti rajonesh autonome, qoftë në Moldavi, Serbi apo në Rumaninë komuniste. Sidoqoftë, Bashkimi Evropian mund të shihet si një lloj federate, e cila është një mënyrë e paparë që siguron barazi për 24 gjuhët, kulturat dhe qytetarët e 28 shteteve të saj antare.

Public talk for the students and staff of the Faculty of Law, University of Prishtina, Prishtina, Kosovo.

Period	26 Nov 2015
Held at	University of Pristina, Kosovo